logo museum transparant groot

Duitse schaarkijker of Scherenfernrohr.

Scherenfernrohr totaal uitgepakt

De schaarkijker is een bijzondere telestereoscoop die zijn naam dankt aan de manier waarop je de twee poten uit elkaar kunt klappen net als een schaar die opent. Door de objectieven verder uit elkaar te plaatsen kun je betere metingen doen. De schaarkijker is tevens een periscoop en geeft de soldaat de mogelijkheid om vanuit volledige dekking metingen te doen of om de omgeving te observeren. Het apparaat werd vaak op een statief gebruikt om een zo stabiel mogelijk beeld te krijgen. In een van de lenzen is een lijnenblok aangebracht zodat artillerie waarnemers die kunnen omrekenen naar afstanden.

 

Molen Sloot Keijenborg totaal met schuur

De hier getoonde schaarkijker heeft een bijzondere geschiedenis. In het verleden heb ik hem al jarenlang in bruikleen gehad van de heer Sloot uit Keijenborg een dorpje 3 kilometer verderop. Hij had hem uit een Duits voertuig “geleend” vlak voor de bevrijding. Na de oorlog heeft hij er met zijn broer vaak vanaf de molen bij hen thuis mee rondgekeken.

Molen Sloot Keijenborg met mensen

Een mooi object uit de directe regio. De heer Sloot kwam te overlijden en zijn zoon had de schaarkijker geërfd. De kijker had ik destijds in gebruik bij exposities en stond in mijn collectie. De zoon wilde hem graag terug en daar had hij natuurlijk recht toe. Hij had echter geen idee wat er mee te gaan doen. Helaas mocht ik hem ook niet kopen. Ik vroeg hem wel als hij er ooit afstand van wilde doen of hij mij dan wilde benaderen, dat zou hij doen. Helaas ging het anders hij heeft meerdere spullen bij een antiekzaak in de buurt aangeboden waaronder de schaarkijker. Soms horen dingen te gaan zoals ze gaan, de medewerker in de antiekzaak belde mij in november op en vroeg of ik interesse had in een Duitse schaarkijker. Uiteraard had ik interesse en hij reserveerde hem voor mij. Later die dag ben ik er naar toe gegaan en de medewerker vertelde dat er verlichting bij zat en de kist en toen wist ik het, voordat ik hem had gezien, dit is de schaarkijker van Sloot uit de Keijenborg. Na jaren is de kijker weer terug waar hij hoort in de collectie van het Achterhoeks Museum 1940-1945.

Scherenfernrohr liggend gesloten

Scherenfernrohr staand geopend

Deze kijker is ooit tijdens of na de oorlog een keer gevallen en de lenzen zijn niet meer aan elkaar verbonden. Dit was een zwakke plek bij dit type kijkers.

Scherenfernrohr Russland Artillerie-Beobachtung

Alle accessoires zijn er nog wel bij en dat is bijzonder te noemen. Er zitten twee zgn regenpijpen of verduisteringspijpen bij. Dat zijn metalen kokers die op de lenzen gezet kunnen worden en voorkomen dat de lens nat regent, of dat bij gebruik in de nacht het licht in de lens te zien is.

Scherenfernrohr kokers

Scherenfernrohr Adolf Hitler

zelfs de Führer Adolf Hitler gebruyikte de Scherenfernrohr met de kokers.

Zoals hierboven al genoemd zit er een verlichting set bij met een accu/batterijkistje en een koppelstekkerblok een zaklamp en een verlichtingsblokje om op de lens te schuiven zodat je ’s nachts ook waarnemingen kon doen.

Scherenfernrohr verlichting

Scherenfernrohr accuset aangesloten

Scherenfernrohr verlichting gemonteerd

Scherenfernrohr verlichting montage

Als laatste zit er een boomschroef/affuit bij. Deze grove schroef kan in een boom of op een paal geschroefd worden en dan kan de schaarkijker daar op gemonteerd worden en heb je een stabiele zichtpositie.

Scherenfernrohr boomaffuit

De boomschroef of affuit heeft een WaA abnamestempel dat wil zeggen dat hij voor de wehrmacht is gemaakt en gekeurd. Scherenfernrohr met boomaffuit

Scherenfernrohr abname booraffuit  

Het geheel zit compleet in de originele kist.

Scherenfernrohr kist vooraanzicht

Scherenfernrohr kist achter stootkussen

Scherenfernrohr kist leeg

Scherenfernrohr kist gedeeltelijk gevuld

Langzaam vullen we de kist

Scherenfernrohr kist met alle losse delen gevuld

Scherenfernrohr kist gevuld met kijker

Scherenfernrohr bij de Wehrmacht vooroorlog

Scherenfernrohr in actie