logo museum transparant groot

Werken in Duitsland. Arbeidseinsatz.

Een documenten collectie van Jakobus Linschoten geboren 11-9-1921 uit Utrecht.

Hij heeft zich vrijwillig aangemeld voor de Arbeidsinzet in Duitsland en is daar vanaf 21-5-1942 als elektricien gaan werken in de Niederbarnimer Flugmotoren Werke in Basdorf. Het was een onderdeel van de BMW fabrieken.

 

Aanmeldings formulier Duitsland bew

De Duitse bezetter had een groot tekort aan arbeidskrachten in Duitsland. Er werd in Nederland veel propaganda gemaakt om Nederlandse mannen te werven om in Duitsland aan de slag te gaan. Er moet gezegd worden dat men voor die tijd goed betaald werd als men in Duitsland ging werken.

lager ausweis bew

Het lagerausweis dat iedere arbeider altijd op zak moest hebben.

paspoort bew

Vele Nederlanders zagen het echter als verraad als je vrijwillig in Duitsland ging werken. Velen probeerden er onderuit te komen door te gaan onderduiken. Niet iedereen was echter in de gelegenheid om een onderduik adres te zoeken laat staan vinden. In die gevallen bleef er dan geen andere keuze dan naar Duitsland af te reizen.

 

Lagerkarte bew

Lagerkarte voor postverkeercontrole

Arbeidskarte bew

Als je in de gelukkige omstandigheid verkeerde om in een gedeelte van Duitsland geplaatst te worden waar weinig of niet door de Geallieerden gebombardeerd werd dan had je geluk. In veel gevallen zijn de Nederlanders in het Ruhrgebied of in een van de vele grote steden te werk gesteld en dat soms met alle risico’s van dien.

Er zijn honderden Nederlandse slachtoffers gevallen tijdens hun arbeidsperiode in Duitsland.

Reispapieren vakantie bew
reispapier achterkant bew

Eindelijk een weekje verlof naar Nederland.

documentenscans0013 bew

Voor de ontspanning ging Jakobus naar de toneelvoorstelling.

zakboek 3 bew
zakboek 2 bew
zakboek bew

Enkele stukken uit het dagboek wat in een tweetal agenda’s door Jakobus werd bijgehouden. Er staat niet heel veel schokkends in, het meeste gaat over zijn ziektedagen en verlof zijn salarisdagen en de menukaart die voornamelijk uit vage soorten soep bestaat.

Urlaubschein 2 bew
Urlaubschein bew

Het moment om naar uit te zien even terug naar huis naar Nederland.

Registrationcard Winterswijk 2 bew
Registrationcard Winterswijk bew

Na ruim 3 jaar in Duitsland te hebben gewerkt eindelijk weer definitief terug naar het inmiddels bevrijdde Nederland. De aankomst was in Winterswijk waar vele gerepatrieerden weer terug in Nederland kwamen. De identiteit werd vastgesteld en meestal kregen ze indien nodig een stel kleren of textielbonnen en een beetje handgeld en reispapieren om verder naar huis te kunnen reizen.

aanmelding gerepatrieerden Utrecht bew
distributie stamkaart 1946 bew

Na aankomst in Utrecht weer ingeschreven aldaar en een stamkaart gekregen en een geneeskundig onderzoek en daarna moest men meestal weer op eigen kracht verder.