logo museum transparant groot

Fotoalbum en dagboek van een Nederlandse Marinier in Nederlands Indië

voorkant fotoalbum
binnenblad dagboek bew

Naar aanleiding van de op dit moment lopende wissel expositie over onze jongens in Nederlands Indië hebben we opnieuw een interessante aanwinst binnen gekregen.Het is het dagboek met bijbehorend fotoalbum van de heer Marinier 3e klasse H.W. Kassenberg 450355 uit Deventer. Hij is op 23 juni 1945 in dienst gegaan en vetrok vanaf de Brink in Deventer met 100 mannen uit Deventer via Arnhem, Nijmegen, Den Bosch, Tilburg door de door de oorlog geteisterde gebieden naar België. In België passeerden ze een enorm krijgsgevangenenkamp bij Antwerpen en ging de reis verder naar Oostende. Op zondag 24 juni in alle vroegte reveille en daar gingen de nieuw bakken Mariniers met 2 LSI boten naar Engeland.

3 mariniers op het dek

Na een overnachting op de boot voor de kust van Engeland kwamen we op maandag 25 juni 1945 aan in Tilbury waar we ontvangen werden met koffie en cake. De reis ging verder per trein en via New-Castle en Edinburgh arriveerden we ’s nachts in Helensburg (Schotland).

 

tekening nissenhut

Er volgen weken lang van oefening en opleiding en vertier in de avonden en op vrijdag 13 juli gaan de Mariniers aan boord van de Aquitania en verlaten ze Schotland voor de reis naar de Verenigde Staten.

Soldaat droomt van stad tekening bew

Donderdag 19 juli zien ze opeens het Vrijheidsbeeld aan de horizon en varen ze langzaam de haven van New York binnen en dat is een indrukwekkend schouwspel met al die hoge gebouwen voor de mannen uit het oosten van Nederland.

Ze worden ontvangen door meerdere muziekkapellen waarvan er één uit allemaal dames bestaat en één uit allemaal negers. Iets wat ze in 1945 in Nederland nog nooit gezien hadden.

O en O presenteert muziek instrumenten bew

Na alle onvergetelijke indrukken van New York verlaten te hebben gaat de reis met de trein via Philadelphia, Baltimore, Washington en Raleigh wat North Carolina hoofdstad is naar Camp Le Jeunne. Het militaire kamp is een stad op zich en het lijkt wel of ze het midden in de jungle hebben gebouwd. Het valt op dat er alleen maar auto’s rijden en je ziet nagenoeg geen fietsen zoals bij ons.

Er is van alles te vinden op het kamp winkels, bierstands, recreatiezalen en allerlei sportvelden. Je hoeft je er echt niet te vervelen. Het eerste weekend op zaterdag 21 en zondag 22 juli kunnen we ons oriënteren in het enorme kamp en het is een belevenis op zich. Maandag 23 juli start als een gewone dag met exercities, gymnastiek, sport en theorie.

Maandag 6 augustus 1945 Vandaag ingedeeld bij de verbindingsdienst en tevens de uitrusting zoals geweer M1, bajonet, koppel en helm ontvangen. Nu breken maanden van training en overplaatsingen aan totdat de mannen voldoende zijn opgeleid voor hun uiteindelijke missie in Nederlands Indië.

tekening radio met tekst dagboek

Nachtleven op de Noordam tek bew

Vrijdag 16 november 1945 gaan de mannen in de Marinehaven Norfolk aan boord van motorschip “Noordam” van de Holland Amerika Lijn. Maandag 26 november we passeren de straat van Gibraltar in het donker. Zondag 2 december port Said de ingang van het Suez Kanaal. Zaterdag 8 december het Suez kanaal verlaten en de tocht gaat verder over de Arabische zee. Het leven is alledaags een beetje lummelen en oefenen met de muziekband en zo nu en dan exercitie en schietles met pistool.

Neptunus oorkonde blanco bew
tekening dame  4 sept. bew

Donderdag 13 december we passeren Ceylon (Sri Lanka)

Maandag 17 december passeren we Poeloe Weh en varen we verder langs de kust van Sumatra. Aankomst in Port Swettenham maar van de Engelse bevelhebbers mogen we niet van boord. De Engelsen zijn verbaasd over de uitgebreide bewapening die wij hebben en willen er wel wat van hebben. Zij hebben maar een sten gun op 5 soldaten. We moeten tot Kerst aan boord blijven.

4 fotos op schip bew
ontscheping Batavia en Singapore 1946

Donderdag 27 december allemaal weer aan boord en trossen los. We gaan naar een onbekende bestemming Batavia? Nee het blijkt Singapore te worden.

De stad ziet er mooi uit maar we gaan niet aan land en varen al snel verder naar het blijkt richting Batavia het schip wordt voorzien van luchtafweer kanonnen en machinegeweerpunten we naderen nu echt het oorlogsgebied.

Zondag 30 december passeren we de kust van Java en zien vulkanen en we krijgen munitie uitgereikt en tevens bijbehorend vuurwapen instructie, de leiding wil geen trigger happy soldaten.

De Reede voor Batavia wordt opgevaren en het anker wordt uitgeworpen vlakbij de haven van Tandjong Priok.

4 fotos oud en nieuw Indië

Maandag 31 december we gaan in het oude jaar nog van boord en Batavia schijnt een “wilde”stad te zijn met veel vertier.

Zaterdag 5 januari, na dagen van onzekerheid blijken we toch niet aan wal te gaan maar gaat de boot vandaag terug naar Singapore. De Engelsen maken het ons erg moeilijk en veranderen telkens de instructies. De stemming onder de mannen daalt met het uur.

Donderdag 10 januari we varen de haven van Singapore binnen.

Vrijdag 11 januari 1946 alle uitrusting moet op het dek en gaat aan wal een paar uur later volgen wij ook en vervolgens marcheren wij met volle bepakking door de stad op weg naar het station. De trein wordt beladen en de reis gaat een paar uur later verder na 152 mijl stopt de trein in Gimas en worden we overgezet in Engelse vrachtwagens. Na een lange tocht door de steeds dichter wordende jungle komen we in het donker aan in het kamp.

Het is een vieze bende met mieren en muggen en er wordt veel gekankerd door de mannen.

4 man jugle bew

Zaterdag 12 januari we proberen iets te maken van het kamp er wordt een tafel gemaakt en de boel wordt opgeruimd en schoongemaakt.

Vele patrouilles volgen en het leven in de jungle went langzaam maar is wel zwaar.

Dinsdag 26 februari

We gaan aan boord van het superschip de Nieuw Amsterdam wat een luxe na de ervaringen op de Noordam.

Zondag 10 maart we gaan aan land in Soerabaja, we marcheren door de stad en krijgen ons kwartier in de buitenwijk in een aantal verwaarloosde huisjes. Geen water en licht en wat is het hier warm. Er zijn ook veel Engelsen in de stad het is er sowieso erg druk.

Een paar dagen later gaan we naar het front. We lopen patrouilles en voren de ons opgelegde taken uit. Het wordt tijd dat die Engelsen vertrekken die zijn altijd tegen de draad in. We kunnen onze eigen boontjes wel doppen. Ons kamp wordt regelmatig verplaatst en gaat met de frontlinie mee. Het is nu wel echt oorlog en we worden regelmatig beschoten met mortieren en andere wapens. Er vallen ook slachtoffers door mijnen en andere explosieven. Vele dorpen zijn verwoest, geplunderd en plat gebrand. Het is een trieste aanblik. De leiding is bijzonder te spreken over de prestaties van de Mariniers en wij hadden ook niet anders verwacht natuurlijk.

Dinsdag 16 april

Zo’n 3 uur lang werd vannacht ons kamp en andere posten beschoten met mitrailleurs. De kogels vloten over onze hut heen. De extremisten hebben ook nog 4 kampongs in de fik gezet. Ook ’s morgens nog beschietingen maar we geven tegenvuur met onze zware mitrailleurs en later zetten we ook mortieren in.

tekening BAR bew
Walkie Talkie bew

Zaterdag 11 mei Geen bijzonderheden. Post ontvangen o.a. uit Engeland. Jan v.d. Horst gaat trouwen?

Dinsdag 14 mei Er gaan geruchten over grote aanvallen Uit de vliegtuigbeschietingen merken we dat de Republiek behoorlijk geschut hebben.( ze schieten echter weinig raak) Verdeer niets nieuws.

Donderdag 16 mei Nog steeds geen post. Plunje wassen. Het eten is bijna elke dag goed.

Zaterdag 22 juni Landmacht (2-5 R.I.) heeft post 1 t/m9 overgenomen. Ze zeggen dat zij de allerbeste verbinding van Soerabaja hebben. Verder geen nieuws.

Zondag 23 juni Geen nieuws. ’s Nachts zoals gewoonlijk artillerie en mortiervuur in de verte. Donderdag over een week terug naar de stad? Radio Nurdeka nog steeds actief.

3 mariniers voor truck berw

En hier eindigt het bijzondere dagboek. U begrijpt dat ik een kleine selectie heb gemaakt met allerlei berichten. Uiteraard staat er nog veel meer in het loopt van 23 juni 1945 tot en met 23 juni 1946 met bijna dagelijks een bericht en talrijke leuke illustraties. Het heeft mij in ieder geval een hele mooie inkijk gegeven in het leven van een Nederlandse Marinier in Nederlands Indië.