Mouwband van de NBS uit Vorden.

Deze oranje mouwband is in de oorlog gedragen door de heer Martens uit Vorden. Hij was binnen het verzet in de Achterhoek de wapenmeester en het leuke is dat hij na de oorlog tot aan zijn pensionering een wapenzaak heeft gehad in Vorden.

De band is half en waarschijnlijk een keer doorgesneden maar alle belangrijke informatie staat er nog op.

De NBS stempel met duidelijk zichtbaar district 1 afd. Vorden

De geborduurde letters “Oranje” en de stempel van de plaats Vorden.

achterzijde van de mouwband.

Ter verduidelijking van het dragen en de regels rondom de mouwbanden heb ik hieronder een toelichting geplaatst.

Oranje, BS en NBS mouwbanden

De oranje blanje blue armband is van oorsprong een O.D. armband. Deze grote verzetsorganisatie had bedacht dat ze als enige de orde zou mogen handhaven bij de bevrijding met uitsluiting van alle andere verzetsorganisaties. Dat liep echter anders. De BS (eigenlijk NBS) werd opgericht en de O.D. ging onder in deze nieuwe organisatie net als de 2 andere grote verzetsorganisaties LKP (landelijke Knok ploegen) en de RVV (raad van Verzet).
In september 1944 werden er oranje kleurige armbanden aangemaakt (in Heeze bij Engelen en Evers) met geborduurde zwarte letters "Oranje". Dit waren de formele BS (Binnenlandse Strijdkrachten) armbanden en het lag in de bedoeling de gehele BS daar mee uit te rusten. Deze armbanden vielen echter vroegtijdig met de identificatiekaarten in Duitse handen en werden daarom ongeldig verklaard door de Geallieerden. Bij de bevrijding werden ze overigens nog wel hier en daar gebruikt. Hoe dan ook, er waren andere armbanden nodig. Feitelijk werd iedereen vrij gelaten armbanden te maken naar eigen inzicht zolang er maar het woord oranje op zou staan en ze niet oranje van kleur zouden zijn. Dat woord oranje gaf bescherming want je behoorde dan tot het Nederlandse leger en was geen partizaan. Dat was wel belangrijk want werd je gepakt dan werd je krijgsgevangen gemaakt en niet werd je niet direct doodgeschoten. Doordat iedereen vrij was eigen armbanden te maken ontstonden er in het land vele variaties. De meeste armbanden zijn dan toch de oranje blanje blue armbanden die vooral van verboden zonnewering (markiezen doek) werden geknipt. Dit zijn in feiten allemaal OD armbanden die nu plots BS armbanden waren geworden. Bij deze armbanden liet de O.D. dmv een inktstempel nog steeds haar eigen identiteit zien. Dat werd in november 1944 verboden. Iedereen moest de aanduiding NBS gebruiken en mocht de oude namen zoals OD niet meer gebruiken. Gevolg was dat de armbanden aangepast moesten worden. Vaak werden er geheel nieuwe armbanden gemaakt of werd er een lapje met de letters NBS over het OD stempel genaaid. De OD was de niet gewapende groep van de BS. De mannen met wapens in de BS waren het SG (strijdend gedeelte).

B.S.= Binnenlandse Strijdkrachten

L.K.P.= Landelijke Knok Ploegen

N.B.S.= Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten

O.D.= Orde Dienst

R.V.V.= Raad van Verzet

S.G.= Strijdend Gedeelte

Met dank aan Nico van Gijn

Een leuk document uit de oorlog dat duidelijk laat zien dat er gedurende de oorlog in Duitsland ernstig gebrek aan allerlei grondstoffen ontstond. Alle huishoudens kregen deze kalender met de oproep om toch vooral allerlei materialen in te leveren welke dan weer verwerkt konden worden tot andere grondstoffen of goederen. Het was de bedoeling het materiaal aan de dichts bijzijnde scholier mee te geven zodat het centraal op de scholen kon worden ingezameld.

Er werd onder andere gevraagd om:

Botten, konijnenvellen, oude metalen, lompen(oude kleding), lege tubes en oud papier. Tevens werd men verzocht spaarzaam te zijn met energie.

Recyclen wat vandaag de dag weer actueel is bestond ruim 70 jaar geleden ook al.

Al direct na de capitulatie van de Duitse troepen in mei 1945 in Nederland werden er initiatieven genomen tot het werven van oorlogsvrijwilligers om in Nederlands Indië tegen de Japanners te gaan vechten. De eerste groep die direct werd aangesproken was natuurlijk het voormalig georganiseerde verzet. Een groot gedeelte van deze groep zat nog helemaal in de roes van spanning en tekende direct. Anderen zagen er bewust vanaf vanwege belangen in Nederland zoals een gezin en/of een bedrijf.

 D.N.B. het Dutch National Batallion

Vanaf het najaar van 1944 werd in de Achterhoek een compleet bataljon van verzetsmensen opgericht. Ze werden ondergronds getraind in militaire discipline en wapenkennis. Toen vanaf 31 maart 1945 al een groot deel van de Achterhoek bevrijd was, sloot dit gevechtsklare bataljon zich aan bij het 1^e Canadese leger. Ze trokken vanuit de Achterhoek met de Canadezen mee op en werden uiteindelijk ingezet om de check- of securitylijn met de Duitsers te bewaken. Deze lijn liep van Spakenburg tot Dodewaard. Na de Duitse capitulatie schreven vele van deze Achterhoekers zich in als Oorlogsvrijwilliger en gingen het grote avontuur tegemoet. Ze hadden het idee dat ze tegen de Japanners gingen vechten maar tegen de tijd dat ze in Indië aankwamen was de situatie veranderd en werd de strijd gevoerd tegen de Indonesische nationalisten.

Eén van die mannen was de heer G.J. Colenbrander uit Varsseveld gemeente Wisch. De heer Colenbrander was net voor de oorlog al in het Nederlandse leger tijdens de mobilisatie als paardenverzorger op de legerplaats Milligen bij Apeldoorn. Na de capitulatie(overgave) van het  Nederlandse leger op 14 mei 1940 ging de heer Colenbrander weer gewoon aan het werk in Varsseveld. later in de oorlog raakte hij betrokken bij lichte verzets activiteiten en werd zo opgenomen in de groep welke later het DNB zou gaan heten.

Na zijn inzet in het DNB zou hij een rijksbetrekking (overheidsbaan) in de staatsmijnen in Limburg  aanvaarden.

Burgerkleding pas voor Duitse militair.

In ons archief kwam ik onlangs dit pasje tegen.

Het is een bijzonder pasje wat ik verder nooit ben tegen gekomen. De soldaat in kwestie heeft van zijn meerdere de toestemming om in burgerkleding te lopen. De reden voor deze toestemming of uitzondering is mij niet bekend. Het gegeven dat deze soldaat er een aparte toestemming voor kreeg geeft wel aan dat het niet gebruikelijk was. Zelfs in 1936 ruim voor de oorlog was dit normaal gesproken blijkbaar niet toegestaan.

Duitse piloten handshoenen met zeehondenbont.

Een bijzonder paar handschoenen heb ik deze keer geselecteerd.

De Duitse jachtvliegers(piloten) werden in de oorlog nogal op een voetstuk geplaatst en de toppers werden vaak gebruikt voor propaganda doeleinden. Al die aandacht kon natuurlijk ook wel eens tot overmoed en arrogantie lijden en ze gingen dan bijbehorend gedrag vertonen. Deze handschoenen zijn daar een goed voorbeeld van. Het neigt al naar decadentie.

Duitse 250 kg. bom

Naar aanleiding van een leuke foto die ik recent heb gekregen leek het me leuk om onze 250 kg brandbom als object te presenteren.

Deze foto van een 250 kg bom is gemaakt op Luftwaffe basis Chartres in Frankrijk in september 1940. Op de achterkant staat de opmerking:

“Schwere brocken für Churchill” vertaald is dat “Zware kost voor Churchill”

Deze Duitse 250 kg. bom heb ik in de jaren negentig gevonden bij een antiekzaak. Hij was net meegebracht uit het voormalig Oost Duitsland waar hij bij mensen in een tuin had gestaan als tuinornament. Hij was toen in drie felle kleuren geschilderd en toen ik dat verwijderd had ontdekte ik de Duitse Wehrmacht afname stempel WaA.

Hij is gedateerd 1943.

Een bijzonder object dat je in deze staat niet vaak kunt vinden.